کولیک نوزادی یا قولنج عبارت است از گریه مکرر، طولانی و شدید یک نوزاد سالم. این مساله می تواند به ویژه برای والدین نیز اذیت کننده باشد، زیرا گریه نوزاد هیچ دلیل مشخصی ندارد و به نظر می رسد هیچ کاری باعث تسکین نوزاد نمی شود. این اتفاق اغلب در عصر رخ می دهد، زمانی که والدین خودشان هم اغلب خسته هستند. اپیزودهای (دوره های) قولنج معمولاً زمانی که سن نوزاد حدود 6 هفته است به اوج خود می رسد و پس از 3 تا 4 ماهگی به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. لازم به ذکر است که این گریه بیش از حد با گذشت زمان برطرف می شود. باید گفت که والدین می توانند اقداماتی را انجام دهند که در کاهش شدت و طول دوره های کولیک نوزاد، کاهش استرس والدین، و تقویت ارتباط والدین و فرزندان بسیار موثر است.
کولیک چیست؟
کولیک نوزادی شرایطی است که در آن نوزاد بیش از سه ساعت در روز، بیش از سه روز در هفته، بیش از سه هفته دچار حملات ناخوشایند گریه های ادامه دار می شود. تقریباً 10 تا 40 درصد نوزادان دنیا این مشکل را دارند که در حدود شش هفتگی به اوج خود می رسد و علائم در سه تا شش ماهگی برطرف می شود.
علائم چیست؟
نوزادان در ماه های اول زندگی به خصوص در سه ماه اول، زیاد گریه می کنند. تعیین اینکه گریه نوزاد تا چه مدت معمولی در نظر گرفته می شود دشوار است. به طور کلی، کولیک به عنوان گریه نوزاد به مدت سه ساعت یا بیشتر در روز، سه روز یا بیشتر در هفته، برای سه هفته یا بیشتر تعریف می شود.
علائم کولیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- گریه شدید که ممکن است بیشتر شبیه جیغ یا داشتن یک درد در بدن به نظر برسد
- گریه بدون دلیل مشخص، بر خلاف گریه برای نشان دادن گرسنگی یا نیاز به تعویض پوشک
- عصبانیت شدید نوزاد حتی پس از کاهش گریه
- گریه اغلب در عصر رخ می دهد
- تغییر رنگ صورت، مانند برافروختگی یا سرخ شدن پوست
- تنش بدن، مانند پاهای کشیده یا سفت، بازوهای سفت، مشت های گره کرده، کمر قوس دار، یا شکم منقبض
گاهی اوقات بعد از خروج باد معده، علائم کولیک تسکین می یابد. این مساله احتمالاً ناشی از هوای بلعیده شده در طول گریه طولانی مدت است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
گریه بیش از حد و طولانی مدت ممکن است نشانه ای از کولیک باشد. اگر نوزاد گریه بیش از حد یا سایر علائم و نشانه های کولیک را دارد، بهتر است نوزاد توسط پزشک متخصص اطفال معاینه شود.
علل ابتلا چیست؟
علت کولیک ناشناخته است و ممکن است ناشی از عوامل متعددی باشد. با اینکه امروزه بیشتر جنبه های مربوط به کولیک روشن شده است، اما هنوز برخی موارد برای محققان جای سوال دارد، مانند اینکه چرا در زمان‌های خاصی از روز اتفاق می‌افتد و چرا به خودی خود برطرف می شود.
برخی از موارد که به عنوان علل ایجاد کولیک مطرح می شوند عبارت اند از:
- سیستم گوارشی که به طور کامل توسعه نیافته است
- عدم تعادل باکتری های مفید در دستگاه گوارش
- آلرژی یا عدم تحمل غذایی
- شکل اولیه میگرن دوران کودکی
اوج کولیک نوزادان
کولیک در نوزادان وقتی که آغاز می شود، بعد از شش هفته به اوج درد و شدت خود می رسد. بسیاری از والدین هم گویا صبر و تحمل شان را از دست می دهند و عصبانی می شوند اما والدین باید دقت کنند که حفظ آرامش آنها در این دوران بسیار می تواند به کاهش علایم نوزاد کمک کند و برعکس عصبانیت و پرخاشگری والدین می تواند شرایط را بدتر کند.
کولیک نوزاد از کی شروع میشه
کولیک اغلب زمانی شروع می شود که نوزاد در حدود 2 تا 5 هفتگی است و تا زمانی که نوزاد 3 تا 4 ماهه شود بهتر می شود.
تشخیص
پزشک ابتدا نوزاد را معاینه فیزیکی کامل و بررسی می کند تا بتواند هر گونه علت احتمالی برای ناراحتی کودک را شناسایی کند. این بررسی ها شامل موارد زیر خواهد بود:
- اندازه گیری قد، وزن و دور سر نوزاد
- گوش دادن به صداهای قلب، ریه و شکم
- معاینه اندام ها، انگشتان دست، انگشتان پا، چشم ها، گوش ها و اندام تناسلی
- ارزیابی واکنش به لمس یا حرکت
- جستجوی علائم بثورات، التهاب یا سایر علائم عفونت و آلرژی
تست های آزمایشگاهی، تصویربرداری اشعه ایکس و سایر روش های تشخیصی معمولاً مورد نیاز نیستند، اما می توانند به حذف سایر موارد به عنوان علل احتمالی کمک کنند.
درمان سریع کولیک نوزادان
هدف اصلی این است که کودک را تا حد امکان آرام شود.
روش های آرامش بخش
- پخش صداهای ملایم و آرام بخش و یا صداهای مشابه صداهای داخل رحم مثل صدای سشوار و جاروبرقی
- کاهش نور و محدود کردن سایر تحریکات بصری
- بغل کردن
شیوه تغذیه
تغییر در شیوه های تغذیه نیز ممکن است کمی علایم کودک را تسکین دهد. به کودکتان در حالت عمودی با شیشه شیر بدهید و در حین و بعد از شیر دادن سعی کنید کودک آروغ بزند. استفاده از یک بطری خمیده به تغذیه عمودی کمک می کند و یک بطری کیسه ای جمع شونده می تواند جذب هوا را کاهش دهد.
رژیم غذایی
اگر روش های بالا موثر نبود، پزشک ممکن است تغییرات کوتاه مدت رژیم غذایی را توصیه کند. با این حال، اگر کودک شما آلرژی غذایی داشته باشد، احتمالاً علائم و نشانه های دیگری مانند بثورات پوستی، خس خس سینه، استفراغ یا اسهال وجود دارد. تغییرات رژیم غذایی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تغییر شیرخشک (اگر از شیر خشک برای تغذیه نوزاد استفاده می شود)
- استفاده مادر از رژیم غذایی بدون آلرژن های رایج غذایی مانند لبنیات، تخم مرغ، آجیل، گندم، کلم، پیاز یا نوشیدنی های کافئین دار (اگر نوزاد از شیر مادر تغذیه می کند)
بهترین داروی کولیک نوزادان
داروهای مختلفی برای درمان کولیک در دسترس است که از جمله آنها می توان به سایمتیکون اشاره کرد. این دارو منجر به کاهش کشش سطحی شده و علایم نفخ شکم و درد های شکمی ناشی از تجمع گازهای گوارشی را تسکین می دهد. روغن شوید و روغن رازیانه هم برای این منظور می توانند مفید واقع شوند.
درمان خانگی کولیک نوزاد
در مورد درمان خانگی می توان استفاده از حمام آب گرم، ماساژ شکم نوزاد با روغن مثلا روغن نارگیل، استفاده از کیسه آب گرم، کمک به نوزاد برای آروغ زدن بعد از شیر خوردن مثلا با زدن پشت نوزاد به آرامی، قنداق کردن نوزاد و غیره.
