اوتیسم یا ASD نوعی بیماری مرتبط با رشد عصبی است و در کودکی آشکار می شود. ASD به چه دلیلی رخ می دهد؟ عوامل ژنتیکی و محیطی در پیدایش این بیماری نقش موثری دارند. اوتیسم به فرهنگ یا نژاد بستگی ندارد و کودکان بسیاری را در سرتاسر جهان به خود دچار کرده است. افراد مبتلا به اوتیسم زیاد هستند؟ چه راه هایی برای پیشگیری از آن وجود دارد؟ راهکارهای درمانی این بیماری چیست؟ برای اینکه همه چیز را درباره اوتیسم کودکان بدانید، ما را در این مطلب کلینیک ختنه نوزادان تهران همراهی کنید.
اوتیسم چیست و چه علائمی دارد؟
ASD برای گروهی از شرایط عصبی رشدی توصیف می شود و دارای طیف وسیعی است. افراد مبتلا به این بیماری در نوع ارتباط گیری و روابط اجتماعی خود با دیگران متفاوت هستند. به طوری که علایق یا الگوی رفتاری محدودی دارند و آن را به صورت مستمر تکرار می کنند. طبق تحقیقات انجام شده اوتیسم در پسران بیش تر از دختران رخ می دهد.
علائم این بیماری در سنین مختلف برای کودکان بروز پیدا می کند اما به طور کلی احتمال رخداد آن در یک تا دو سالگی کودک بیش تر است. علائم اوتیسم کودکان به دو دسته تقسیم می شوند که برای تشخیص، کودک باید به هر دو درگیر شود. در دسته اول در ارتباط و تعامل اجتماعی خود دارای محدودیت هایی هستند و دسته دوم فعالیت و رفتارهای تکراری دارند.
علائم ارتباطی و تعامل اجتماعی
هر کدام از علائم ارتباطی در زمان مشخصی بروز پیدا می کند و ممکن است تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا کند. این علائم عبارتند از:
- کودکان از زمان تولد در حفظ تماس چشمی دچار مشکل هستند.
- تا ۹ ماه پس از تولد به نام خود واکنشی نشان نمی دهند و احساسات مختلف مانند تعجب یا خنده روی صورتشان منعکس نمی شود.
- کودکان تا ۱۲ ماهگی با بازی های تعاملی درگیر نمی شوند و از حرکاتی مانند تکان دادن دست استفاده نمی کنند.
- کودکان مبتلا به اوتیسم تا ۱۵ ماهگی علاقه هایشان را با رفتار خود بروز نمی دهند. این علایق می تواند شامل نشان دادن اسباب بازی یا اشاره به غذای موردعلاقه شان شود.
- تا ۱۸ ماه پس از تولد، کودک هنگامی که بقیه به جایی اشاره یا نگاه می کنند، نگاه نمی کند.
- کودک تا ۲۴ ماهگی متوجه غم یا آسیب بقیه نمی شود.
- کودک تا ۳۰ ماهگی بازی هایی مانند نگهداری از عروسک را که نیاز به ایفای نقش دارند، انجام نمی دهد.
- امکان دارد کودک پس از ۳۶ ماهگی نتواند احساسات خودرا به درستی بروز دهد و احساسات دیگران را به درستی درک کند.
- کودکان مبتلا به اوتیسم تا ۶۰ ماهگی به دنبال بازی های نوبتی نمی روند.
- امکان دارد کودکان مبتلا به این بیماری با افزایش سن در صحبت کردن خود دچار مشکل و محدودیت شوند.
- برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم مهارت زبانی نابرابر دارند. به طوری که موضوعات مورد علاقه خود را با کلمات متفاوت و به خوبی توضیح می دهند اما در بقیه موارد این طور نیستند.
- لحن صحبت این کودکان غیر عادی است و به شکل آواز خواندن، روباتی، صدای بلند و صدای صاف است.
علائم اوتیسم کودکان در حرکات و رفتار بدن
- تمرکز روی جزئیات اشیا مانند موی سر عروسک یا چرخ های یک ماشین اسباب بازی
- بروز حرکات تکراری مانند تکان دادن دست یا بازو، دویدن به جلو و عقب و چرخیدن
- از تغییرات و به هم خوردن نظم ناراحت می شوند. به عنوان مثال زمانی که اسباب بازی خود را با دقت به سمت بالا می برند و نظم به هم بخورد، احساس ناخوشایندی دارند.
- واکنش های غیر عادی در برابر صداها، مزه ها و بوها
- تکرار چندین باره کلماتی که از دیگران می شنوند.
- برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم توانایی خاصی در موسیقی و حافظه دارند.
علت اوتیسم کودکان چیست؟
عواملی وجود دارد که احتمال این بیماری را در کودکان افزایش می دهد. این عوامل عبارتند از:
- ابتلای یکی از اعضای خانواده به بیماری ASD
- کمبود وزن نوزاد هنگام تولد
- جهش های ژنتیکی خاص
- قرارگیری در محیط هایی که دارای سموم یا فلزات سنگین هستند.
- عدم تعادل متابولیک
- سن بالای والدین هنگام زایمان
- سابقه عفونت های ویروسی در مادر
- قرارگیری جنین در معرض داروهای والپروئیک اسید یا تالومید
راه های تشخیص و درمان اوتیسم چیست؟
برای تشخیص اوتیسم از روش هایی مانند آزمایشات ژنتیکی، غربالگری های رشدی، ارزیابی و آزمایش های دیگر کمک می گیرند. کودکی که غربالگری او مثبت شود، لزوماً دارای اوتیسم نیست. علاوه بر غربالگری، آزمایش های مختلفی توسط یک تیم پزشکی متشکل از روانشناسان کودک، گفتار درمان و کاردرمانگر انجام می شود. این آزمایش ها شامل آزمایش ژنتیک، تست های دیداری و صوتی، ارزیابی رفتاری و غربالگری کاردرمانی می شود.
در خصوص درمان اوتیسم باید به این نکته توجه کنید که هیچ راه درمانی برای آن وجود ندارد اما انجام برخی راهکارها می تواند به بیمار حس بهتری بدهد و بعضی از علائم را کاهش دهد. با این وجود ممکن است فقط برخی از افراد مبتلا به اوتیسم با این اقدامات حال بهتری را تجربه کنند.
- گفتار درمانی
- بازی با کودکان مبتلا به اوتیسم
- فیزیوتراپی
- رفتار درمانی
از آنجایی که برخی روش های درمانی برای یک نفر مناسب نیستند و باید با توجه به معاینات پزشک آن ها را انجام داد، درمان های جایگزینی نیز وجود دارند که عبارتند از:
- تخلیه فلزات از بدن
- ملاتونین برای رفع مشکلات خواب
- اکسیژن درمانی هایپرباریک
- ویتامین هایی با دوز بالا
رابطه این بیماری با ورزش و رژیم غذایی
ورزش برای برخی از کودکان مبتلا به این بیماری مناسب است و می تواند به کاهش علائم و افزایش روحیه آن ها کمک کند. پیاده روی و شنا از ورزش های مناسب برای اوتیسم هستند. شنا و فعالیت های آبی یک بازی حسی محسوب می شوند که به مشکلات پردازش سیگنال های حواس کودک بهبود می بخشند. در برخی موارد ورزش های تماسی برای بیماران اوتیسم دشوار است. در این حالت تمرینات چالش برانگیز برای آن ها پیشنهاد می شود.
به طور کلی رژیم غذایی خاصی برای مبتلایان به اوتیسم وجود ندارد اما برخی ها به دنبال رژیمی هستند تا کیفیت زندگی بیماران را بالا ببرد. این رژیم شامل پرهیز از فرآورده های مصنوعی مانند مواد نگهدارنده، رنگ ها و شیرین کننده ها است و بر مصرف غذاهای کامل مانند سبزیجات، میوه، مرغ بدون چربی، ماهی و مقدار زیادی آب تمرکز دارد. همچنین بعضاً عدم مصرف پروتئین گلوتن مانند جو، گندم و سایر غلات پیشنهاد می شود.
