سوالات

با توجه به اثرات بهداشتی ختنه بهتر است این عمل هرچه سریعتر یعنی در دوران نوزادی انجام شود.

طبق دستورالعمل کشوری مصوب وزارت بهداشت (دستورالعمل 83278/س مورخ 25/6/81) بهترین روش ختنه تا سن 6 ماهگی روش حلقه (Plastibell) میباشد.

بهتر است در ۲۴ ساعت اول از پوشک استفاده نشود یا پوشک شل بسته شود. بر روی سوراخ خروج ادرار و محل زخم از پماد تتراسیکلین یا وازلین طبی استفاده شود و در صورت هرگونه علایم غیر عادی با پزشک مشورت شود . حلقه در اکثریت موارد بعد از ۷ روز به صورت خود بخود میافتد در صورت نیفتادن حلقه بعد از ۱۰ روز به پزشک مراجعه شود.

در واقع کودکاني هستند که پوست روي آلت آنها ملتهب است که گاهي نياز به برش دارد زيرا موجب تنگي مجراي ادراري کودک مي‌شود و کودک نمي‌تواند ادرار کند. در صورت مشاهده چنين عارضه‌اي عمل ختنه به تاخير مي‌افتد و با رفع اين مشکل، ختنه انجام مي‌شود. گاهي نيز چسبندگي پوست به نوک آلت و خروج ترشحات زردرنگ (که زمينه‌ساز بروز سرطان در افراد ختنه نشده است) از آلت را شاهد هستيم که به صورت تورم و چسبندگي نمايان مي‌شود که بعد از برطرف کردن اين عارضه‌ها کودک مي‌تواند ختنه شود. اما در مواردي هم مشاهده مي‌‌شود که دهانه مجراي ادرار غير از محل طبيعي و زير آلت باز مي‌شود که به بيماري هيپوسپاديازيس شهرت دارد و ما در يک جراحي تقريبا پيچيده از پوست اضافي ختنه نشده براي ايجاد مجرا در محل طبيعي خود استفاده مي‌کنيم و اين جراحي بايد حدود يک سالگي و توسط ارولوژيست اطفال يا جراح اطفال انجام پذيرد و کودکاني که با وجود اين مشکل ختنه مي‌شوند به مشکل برمي‌خورند.

در عمل ختنه به روش حلقه‌گذاري، حلقه پس از يک هفته تا 10 روز مي‌افتد و کودک بعد از عمل مي‌تواند پوشک شود. حتي مي‌توانند کودک را بعد از ادرار کردن زير آب بگيرند چرا که پانسماني وجود ندارد اما انجام اين عمل فقط تا يک سالگي امکان‌پذير است. در روش جراحي کودک نبايد تا چند روز پوشک شود زيرا پانسمان از بين مي‌رود و تعويض آن براي کودک بسيار دردناک است. بعد از يک هفته هم مي‌توان کودک را به حمام برد تا پانسمان خود به خود جدا شود. گاهي بنا به صلاحديد پزشک و به منظور جلوگيري از عفونت آنتي‌بيوتيک تجويز مي‌شود اما در اکثر مواقع الزامي به اين کار نيست. اما نکته بسيار مهم اين است که گاهي پس از انجام عمل ختنه، عارضه تنگي دهانه مجرا را شاهد هستيم که به راحتي قابل پيشگيري است. اگر 3 تا 4 ماه بعد از انجام ختنه، نوک آلت کودک با وازلين يا ويتامين a چرب شود و تا يک ماه بعد هم مرتب ادرار کودک با آب شسته شود، اين عارضه ايجاد نخواهد شد.

در صورتي که هر يک از اين روش‌ها به درستي انجام نشود، عوارض مختلفي را به همراه خواهد داشت. عدم برخورداري از تبحر لازم براي انجام عمل ختنه ممکن است موجب شود که پوست کافي در آن منطقه برداشته نشود و يا برعکس. احتمال هماتوم پس از عمل و جمع شدن خون زير پوست نيز وجود دارد. همچنين در صورت عدم انجام صحيح عمل ختنه ممکن است در درازمدت نوک مجرا دچار تنگي شود. استفاده نامناسب از دستگاه کوتر که در عمل ختنه براي سوزاندن رگ‌ها به کار مي‌رود نيز ممکن است موجب سوزاندن پوست شود. از طرفي انجام عمل ختنه به دست افراد کم‌تجربه ممکن است بريده شدن قسمتي از سر آلت، ايجاد سوراخ‌هاي ديگر روي آلت تناسلي و همچنين ايجاد فيستول را به دنبال داشته باشد. گاهي نيز عوارض شديدي از ختنه‌هاي نادرست به جا مي‌ماند. در مواقعي که پوست به اندازه کافي برداشته نمي‌شود پس از مدتي مجددا پوست، تمام آلت را مي‌پوشاند و ترشحات مخاطي زمينه‌ساز سرطان در بزرگسالي مي‌شود. گاهي هم ممکن است با استفاده از حلقه در عمل‌هاي ختنه به دست افراد کم‌تجربه، سر آلت درون حلقه خفه شود که در اين صورت کودک قادر به ادرار نيست. بنابراين در انجام ختنه با استفاده از حلقه لازم است که اندازه حلقه‌ها متناسب انتخاب شوند. در عين حال، خون‌ريزي‌هاي شديد به خصوص در روش جراحي يکي از عوارض ختنه‌هاي نادرست است. بنابراين انجام اين عمل ظريف و حياتي حتما بايد توسط جراح يا ارولوژيست کودکان، ارولوژيست عمومي و جراح عمومي انجام شود و پزشکان عمومي تنها در صورت گذراندن دوره‌هاي آموزشي بايد اقدام به انجام اين عمل کنند تا از پس عوارض احتمالي آن هم برآيند.

معمولا عفونت‌هاي ادراري در کودکان شايع است و دختربچه‌ها ۵ تا ۶ برابر بيشتر از پسربچه‌ها به اين بيماري مبتلا مي‌شوند اما در کودکان پسر زير يک سال که ختنه نشده‌اند، اين روند برعکس است. در عين حال همان‌طور که گفتم با افزايش سن کودک، بايد به جاي بي‌حسي از بي‌هوشي استفاده کرد. همچنين خون‌ريزي‌هاي ناشي از انجام ختنه بين يک تا سه ماهگي بسيار کمتر است و احتمال خون‌ريزي با افزايش سن، بيشتر مي‌شود و به تبع آن استرس و نگراني‌هاي خانواده نيز افزايش مي‌يابد.

پوستي که ختنه‌گاه را مي‌پوشاند از دو لايه پوستي و مخاطي تشکيل شده و کاملا از هم متفاوت‌اند و در صورت برش حين عمل ختنه، برش لايه مخاطي نبايد بيشتر از ۵ ميلي‌متر باشد؛ چرا که در غير اين صورت، تاثير منفي بر فعاليت‌هاي جنسي دوران بزرگسالي خواهد داشت.

گذاشتن در لگن بتادین ضرورت ندارد و اصولا بتادین برای استفاده بر روی پوست سالم هست و در زخمهای باز کاربرد ندارد در مواردی ممکن هست پزشک بسته به شرایط گذاشتن در لگن آب ولرم( بدون بتادین) را تجویز بکند

باز گذاشتن پوشک کمکی به تسریع در بهبود زخم نمی‌کند ضمن اینکه احتمال برخوردهای اتفاقی دست والدین یا اشیا با زخم ختنه یا حلقه ختنه را افزایش می دهد لذا بهتر هست از باز گذاشتن پوشک اجتناب شود.

خیر نیازی به پانسمان با گاز استریل نیست اما بهتر هست که سر آلت با وازلین چرب شود تا از چسبیدن آن به پوشک جلوگیری شود.

این موضوع به نظر پزشک بستگی دارد و معمولا پمادهای وازلین یا تتراسیکلین یا آ+د یا موپیروسین رایج هستند حتی در مواردی ممکن هست پزشک هیچ پمادی تجویز نکند در کلینیک ختنه نوزادان تهران پماد ارجح وازلین هست.

بله شستشوی محل ختنه از بلافاصله بعد از عمل بلامانع هست و بهتر هست که حداقل ۴ تا ۵ بار در هر شبانه روز هم انجام شود. چون در صورت عدم شستشو باقیماندن آمونیاک ادرار بر روی محل ختنه هم احتمال عفونت را افزایش می‌دهد و هم احتمال تنگی مجرای ادرار را افزایش می‌دهد.